مکمل برای تغذیه دام
22 آبان 1400, 20:14
استفاده از مکمل خوراک دام و طیور چه ضرورتی دارد؟
مقدمه
تامین غذا بعنوان مهمترین عامل حیات پس از آب و هوا، یکی از نگرانی‌های بشر از ابتدای خلقت تا به‌حال بوده است. با گسترش تمدن بشری و رشد علم، تغذیه هم جایگاه ویژه خود را یافته است. امروزه دانشمندان و محققان علم تغذیه در مراکز علمی و آزمایشگاه های مجهز جهت بالا بردن کیفیت غذای مصرفی، افزودن خواص مفید بیولوژیکی آن و کم کردن هزینه های تولید، تحقیقات زیادی انجام می دهند.گوشت، شیر، تخم مرغ و فرآورده‌های دامی مشتق شده ازآنها، محصولات مهمی هستند که در تغذیه انسان نقش بسزایی دارند و بشر از ابتدای خلقت تا به حال همواره به آنها نیازمند بوده است. به منظور بهبود در میزان و کیفیت تولید این فرآورده ها، دانشمندان با کمک گرفتن از علم ژنتیک، اقدام به طراحی سیستم های به نژادی نموده اند. یکی از ملزومات نتیجه گیری در سیستم های به نژادی، فراهم نمودن تغذیه مناسب در دام و طیور و آبزیان است. بدین منظور ردپای مکمل های خوراک برای دام، طیور و آبزیان… در کنار نهاده های اصلی، در این صنعت نمودار گردیده است. مکمل های خوراک دام و طیور ترکیباتی هستند که به منظور رفع کمبود های غذایی و هضم و جذب بهتر ترکیبات جیره پایه، در جیره حیوانات استفاده می شوند. برای درک بهتر مفهوم مکمل خوراک دام و طیور می توان آنها را با افزودنی ها مقایسه کرد. مکمل ها برای تامین کمبود های غذایی حیوان مصرف می شود و در شرایط عادی هم فقدان آنها در جیره سبب اختلال در عملکرد می شود ولی افزودنی ها برای تحریک رشد بیشتر و در شرایط خاص(بیماری، وجود ترکیبات ضدتغذیه ای در خوراک، وجود سموم قارچی و …) کاربرد دارد و فقدان آنها در شرایط عادی تاثیری در عملکرد ندارد. در این مقاله به چند مورد از مهمترین مکمل های خوراک دام و طیور و تاثیر آنها در بهبود رشد و تولید حیوانات اشاره می شود.
انواع مکمل خوراک دام و طیور:
۱- مواد معدنی در مکمل های خوراک دام و طیور:
عناصر معدنی در سیستم تغذیه حیوانات نقش مهمی ایفا می کند و بنابراین برای رشد طبیعی، تولید و سلامتی لازم است. همچنین مواد معدنی در بافت های بدن نقش ساختمانی، کاتالیزوری و فیزیولوژیکی را هم بر عهده دارند. افزودن مواد معدنی به صورت مکمل خوراک دام و طیور، برای جلوگیری از کمبود مواد معدنی صورت می گیرد. مکمل های معدنی خوراک برای همه دامها توصیه می شود. مواد معدنی مورد نیاز دام ها به دو گروه طبقه بندی شده اند:
الف- مواد معدنی پرمصرف(ماکرو): غلظت این مواد در اجزای خوراک بیش از ppm 100 است. مانند کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، کلر، پتاسیم و گوگرد.
ب- مواد معدنی کم مصرف(میکرو): غلظت این مواد در اجزای خوراک کمتر از ppm 100 است. مس، روی، منگنز، آهن، کبالت، ید، سلنیوم، کروم، مولیبدن، فلور، آرسنیک، نیکل، وانادیم در این دسته قرار می گیرند.
مطالعات نشان داده است که علوفه خشک مصرفی در گاوداری ها معمولا از نظر مس، کبالت، روی و سلنیوم و گاهی منگنز و ید کمبود دارد. علاوه بر این، کمبود مواد معدنی در هنگام زایش شدیدتر است که نتیجه آن اختلال در متابولیسم حیوان، کاهش تولید شیر، جفت ماندگی،حساسیت به بیماری های متابولیکی و افزایش موارد مرگ ومیر گوساله ها است. مکمل ترکیبی مواد معدنی همراه با رژیم غذایی پایه باید روزانه با دوز ۳۰ گرم برای گوساله ها و گاو خشک، ۵۰ گرم برای گاوهای کم تولید(۱۰ کیلوگرم شیر/روز)، ۶۰ گرم برای تولید متوسط (۱۵ کیلوگرم شیر/روز) و ۸۰-۱۰۰ گرم در روز برای گاوهای پرتولید(بیشتر از ۲۰ کیلوگرم شیر/روز) به جیره اضافه شود. همچنین مکمل های معدنی را می توان به مخلوط کنسانتره هم اضافه کرد(۲ کیلوگرم برای هر ۱۰۰ کیلوگرم کنسانتره).
در جیره غذایی طیور کمبود مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر سبب اختلال در توسعه استخوان ها، کاهش رشد و ضعف پوسته تخم مرغ می شود. این کمبودها با استفاده از مکمل هایی مانند دی کلسیم فسفات (حاوی ۱۷٫۵ درصد فسفر و ۲۲-۲۴ درصد کلسیم)، وکربنات کلسیم و پودر صدف(۳۷٫۵-۴۰ درصد کلسیم خالص) تامین می شود.الف) مکمل های مواد معدنی پر مصرف در خوراک دام و طیور:
دی کلسیم فسفات(DCP):
دی کلسیم فسفات حاوی عناصر فسفر و کلسیم است که هر دو عنصر نقش های مهمی را در واکنش های متابولیکی و بیوسنتزی بدن (نظیر انعقاد خون، فعالیت فیزیولوژیکی قلب، تبادلات سلولی و فعالیت عصبی-عضلانی، شکل گیری ساختمان استخوان، دندان، پوسته تخم مرغ و فعالیت های صحیح دستگاه گوارش) در دام و طیور ایفا می کنند.
مصرف دی کلسیم فسفات در جیره طیور باعث بهبود تشکیل پوسته تخم‌مرغ، بهبود ضریب تبدیل، افزایش اشتها، تشکیل و نگهداری استخوان، بهبود تولیدمثل و افزایش تولید تخم‌مرغ نطفه‌دار در گله‌های مرغ مادرمی شود همچنین در نشخوار کنندگان باعث افزایش تولید شیر، جلوگیری از تب شیر و جفت ماندگی، افزایش استحکام و رشد استخوان و افزایش بازده غذایی می شود.پودر صدف (کربنات کلسیم CaCo3):
صدف معدنی با دارا بودن ۵/۳۷ تا ۴۰ درصد کلسیم خالص یکی از منابع تامین کلسیم در خوراک دام و طیور است که به صورت خرد شده با اندازه های ۱ تا ۵ میلیمتر در خوراک دام و طیور استفاده می شود. بیشترین کاربرد آن در جیره مرغ تخمگذار و مادر است و باتوجه به مرحله تولید ۵ تا ۱۰ درصد در جیره استفاده می شود و نقش تامین کلسیم پوسته تخم مرغ را دارد. همچنین برای تامین کلسیم شیر و استخوان سازی به میزان ۱ درصد کنسانتره، در جیره نشخوارکنندگان کاربرد دارد.سنگ آهک (کربنات کلسیم CaCo3):
سنگ آهک یکی از منابع خوب تامین کلسیم در خوراک دام وطیور است و دارای ۳۵ تا ۳۸ درصد کلسیم است ولی میزان فلوئور آن باید کم باشد. در مناطقی که پودر صدف در دسترس نباشد از سنگ آهک میتوان برای تامین کلسیم جیره حیوانات استفاده کرد.نمک طعام NaCl:
نمک طعام برای تامین سدیم و کلر به صورت مکمل خوراک دام و طیور استفاده می شود. استفاده بیش از حد در غذاى طیور سبب ورم کلیه و نفریت و حتى مرگ مى‌گردد. از نمک طعام به نسبت ۵/۰ تا ۱ درصد حداکثر در خوراک طیور استفاده مى‌شود. حداقل مقدار کشنده نمک طعام براى جوجه‌هاى در حال رشد ۴ گرم براى هر کیلو وزن زنده مى‌باشد. اگر از موادى مانند پودر گوشت و پودر ماهى که حاوى مقادیر زیادى نمک هستند استفاده می شود اضافه نمودن نمک طعام به خوراک ضرورتى ندارد. مصرف نمک در جیره نشخوارکنندگان ۲۵/۰ تا ۵۰/۰ درصد کنسانتره است.جوش شیرین )بیکربنات سدیم( NaHco3:
درخوراک دام و طیور برای حفظ تعادل آنیون و کاتیون و به منظور تأمین سدیم می توان از بیکربنات سدیم استفاده کرد. مقدار سدیم آن ۲۷ درصد است. جوش شیرین در جیره های نشخوارکنندگان خاصیت بافری دارد و برای حفظ pH شکمبه مفید است. استفاده از جوش شیرین در زمان استرس گرمایی میتواند به تعادل pH خون و غلبه بر استرس گرمایی کمک کند. مصرف جوش شیرین در جیره گاوشیری حداکثر تا ۱۰ درصد کنسانتره و در خوراک طیور ۱/۰ تا ۲/۰ درصد جیره مجاز است.اکسید منیزیم MgO :
تحقیقات ثابت کرده است استفاده از اکسید منیزیم به عنوان مکمل خوراک گاوهای شیری سبب افزایش pH مایع شکمبه، افزایش نسبت
استات به پروپیونات و بهبود قابلیت هضم ماده خشک و نشاسته می شود. این عملکرد منجر به افزایش ماده خشک مصرفی، تولید شیر، درصد چربی شیر، و افزایش تولید شیر تصحیح شده بر اساس چربی شیر ( FCM) می شود.استفاده از اکسید منیزیم در جیره مرغ تخمگذار و مادر سبب بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ نیز می شود. این محصول با نام تجاری مگنوفید در بازار موجود است. مگنوفید به میزان ۳/۰ درصد در جیره طیور تخمگذار و ۵/۰ تا ۸/۰ درصد در کنسانتره گاو شیری مصرف می شود. مصرف همزمان مگنوفید و جوش شیرین با نسبت ۱ به ۲ نتایج خوبی در بهبود چربی شیر گاوهای شیری داشته است.ب) مواد معدنی کم مصرف در مکمل خوراک دام و طیور:
مواد معدنی کم مصرف معمولا به صورت کیلاته و به شکل مکمل های پودری، محلولهای آشامیدنی و محلولهای تزریقی برای دام و طیور تولید می شوند.
روی: یک عنصر ضروری است که در ساختار بیش از ۲۰۰ آنزیم مختلف وجود دارد و در مسیرهائی مانند متابولیسم کربوهیدراتها و انرژی، سنتز پروتئین، متابولیسم اسیدنوکلئیک، یکپارچگی اپیتلیوم، ترمیم و تکثیر سلولی و مورد استفاده قرار گرفتن ویتامین A و Eنقش دارد.
درجوجه های گوشتی کمبود روی میزان پارگی پوست در زمان فرآوری و پردرآوردی را کاهش می هد. در مرغ تخمگذار و مادر، عنصر روی، عملکرد کربنیک انهیدراز و کراتیناز که به ترتیب درتشکیل پوسته و غشاهای پوسته نقش دارند را بهبود می بخشد. در گاوهای شیری، بهبود وضعیت روی منجر به سلامت سم و استحکام قسمتهای پستانی به دلیل بهبود تشکیل کراتین می شود. در حیوانات نر، روی برای نمو اسپرماتوزوا و بنابراین باروری مهم است.
مس: مس در ساختارآنزیم هایی که سبب افزایش استحکام غشاء، خاصیت ارتجاعی بافتها و افزایش استحکام استخوان می شوند، وجود دارد.
عنصر مس رابطه نزدیکی با متابولیستم آهن دارد که در ساختار هموگلوبین یک عنصر ضروری است. کمبود مس سبب کم خونی می شود. آنزیم مهم دیگر وابسته به مس لیزین اکسیداز است که آنزیم کلیدی در تشکیل کلاژن و الاستین می باشد. کمبود مس منجر به ایجاد استخوانهای غیر طبیعی به دلیل سنتز کلاژن غیر طبیعی می شود. دیسکندروپلاژی درشت نی یک مثال از ناهنجاریهای پا در طیور است که می تواند با کمبود مس ایجاد شود، تشکیل ضعف کلاژن یا الاستین همچنین منجر به آسیبهای قلبی عروقی و پارگی آئورت می شود. مس برای رشد پر و همچنین رنگ پر به دلیل نقش آن در تشکیل باندهای دی سولفیدی مهم می باشد. مس اکسیداسیون ویتامین C را بهبود بخشیده و در تشکیل RNA دخالت می کند.
منگنز: کو فاکتور آنزیم هائی است که در متابولیسم کربوهیدراتها ، پروتئین ها، چربی ها و اسید های نوکلئیک حضور دارند. منگنز عنصر مهمی در عملکرد ایمنی بدن است. منگنز برای بهبود زخم های آسیب دیده ضروری است. کمبود منگنز در جوجه های درحال رشد و پولت منجر به پروسیس ،کوتاهی استخوان و کمانی شدن آن شده همچنین در کیفیت پوسته تخم مرغ نیز تاثیر گذار است.
آهن: نقش بسیار تخصصی در بدن تمام حیوانات دارد و بخشی از پروتئین هموگلوبین و پروتئین میوگلوبین در سلولهای ماهیچه ای است. آهن دارای سرعت سوخت و ساز بالائی در جوجه ها است و باید به شکل کاملا قابل دسترس در جیره حیوان براساس نیاز روزانه تامین شود. هر نوع عفونت داخلی مانند کوکسیدوز می تواند در قابلیت دسترسی و جذب آهن اختلال ایجاد کند.
سلنیوم: بخشی از آنزیم گلوتانیون پر اکسیداز است. گلوتاتیون پراکسیداز در سلول به عنوان خط اول دفاعی در برابر اکسیداسیون عمل میکند. استفاده از سطح و منبع مناسب سلنیوم برای بهبود وضعیت ایمنی و عملکرد حیوانات بدون ایجاد مسمومیت مفید است. سلنیوم موجود در جیره همراه با ویتامین E در تحریک سیستم ایمنی طیور تاثیر گذار است و هرکــدام عملکرد دیگری را تحت تاثیر قرار می دهد. گاوهای شیری با سطح بالای سلنیوم در سرم خون، کمتر به ورم پستان مبتلا می شوند. بخشی از این اثر می تواند به دلیل ارتباط بین تغذیه سلنیوم و عملکرد نوتروفیل ها باشد. نوتروفیل ها با عمل فاگوسیتوز در کنترل عفونتهای التهابی موثر هستند. نوتروفیلهای خون در گاوهائی که از مکمل سلنیوم استفاده می کنند دارای توانائی بیشتری در مقابله با پاتوژنها هستند.۲- مکمل های ویتامینه خوراک دام و طیور:
ویتامین ها ترکیبات غذایی ضروری هستند که در مقادیر کم برای عملکرد نرمال سلول های بدن مورد نیاز است، بعضی از ویتامین ها در خوراک طبیعی دام ها وجود دارند و بعضی از آنها در نشخوارکنندگان توسط میکروارگانیسم های شکمبه تولید می شوند. ویتامین ها ترکیبات ناپایداری هستند و ممکن است بر اثر عوامل محیطی (نور، گرما، رطوبت، تغییرات فیزیکی و…) دچار تغییر ساختمانی شده و بی اثر گردند. برای جلوگیری از این تغییرات از ترکیبات شیمیایی پایدار برای پوشش دار کردن مولکولهای ویتامین و بسته بندی مناسب آنها و همچنین استفاده از آنتی اکسیدانها در ترکیب مکمل های ویتامینه استفاده می شود. در جیره گاوهای شیری با تولید بالا مقادیر مشخصی از ویتامین های محلول در چربی افزوده می شوند(به طورعمده ویتامین A,D,E,K). معمولا ویتامین های محلول در آب( complex- B، C و کولین ) معمولا نیازی به اضافه کردن به جیره نشخوارکنندگان ندارند و اکثر آنها، توسط میکروب های شکمبه تولید می شود، اگرچه ممکن است برای گاوهای پرتولیدکافی نباشد و نیاز به مکمل ویتامینه داشته باشند. اما در جیره طیور باید برخی ویتامین های محلول در آب نیز افزوده شوند چون پرندگان توانایی تولید برخی از آنها را ندارند.
نیاسین: نیاسین(B3) یکی از ویتامین های گروه B است که در رژیم غذایی بویژه به عنوان مکمل خوراک دامهای شیرده و درشرایط تنش گرمایی استفاده می شود. همچنین برای کاهش تعادل انرژی منفی در اوایل شیردهی به منظور کاهش بروز کتوز و افزایش تولید شیر شناخته شده است. نیاسین به طور خاص باعث تحریک جمعیت پروتوزوای شکمبه می شود. استفاده از ۶ گرم نیاسین در روز در جیره گاوها می تواند در مقابله با استرس گرمایی در سطح سیستمیک و سلولی به کار برده شود. همچنین اثرات مفیدی از مکمل نیاسین و نیکوتین آمید نیز در جیره نشخوارکنندگان که بر پایه کاه است ثابت شده است.
کولین : کولین یک تری متیل چهارآمینه است که در انتقال چربی از کبد و برای سنتز فسفاتیدیل کولین ضروری است. کولین کلراید به عنوان مکمل خوراک دام و طیور کاربرد دارد. همچنین کولین یک دهنده بیولوژیک متیل است که برای انتقال آن مورد نیاز است و در درمان بیماری کبد چرب بعد از زایمان بسیار مفید است. طبق یک تحقیق افزودن روزانه ۵۴ گرم مکمل کولین محافظت شده ۴۰ روز قبل از زایمان تا ۱۲۰ روز بعد از زایمان به جیره گاوهای آمیخته، افزایش ۳٫۵ کیلوگرمی تولید شیر و افزایش میزان چربی، پروتئین و کولین شیر را به دنبال داشت. کمبود کولین در طیور سبب کاهش رشد، پروزیس و عارضه کبد چرب می شود.
ویتامین A : ویتامینA به صورت طبیعی فقط در بافتهای حیوانی یافت می شود . پروتئین های دامی نظیر پودر گوشت و پودر ماهی منابع طبیعی ویتامین A می باشد . روغن ماهی غنی ترین منبع ویتامین A می باشد . پیش ساز ویتامین A ماده ای است به نام کاروتن که در گیاهان سبز به وفور یافت می شود . ترکیبات تجاری ویتامین A به صورت استات، پالمیتات و رتینال به عنوان مکمل خوراک دام و طیور استفاده می شود. این ویتامین نقش مهمی در مقابله با عفونت ایفا می نماید و به دلیل محافظت از بافت های پوششی عاملی جهت تقویت سیستم ایمنی بوده و از نفوذ عوامل بیماری زا به این اندام ها جلوگیری می کند و در بینائی نقش اساسی دارد . این ماده در بدن به رتینال ( Retinal ) تبدیل می شود و در شبکه چشم با پروتئین اوپسین ترکیب شده و پس از واکنش با ردوپسین در مسیر عصب بینائی فعال می گردد . ویتامین A اشتهای طیور را زیاد کرده و هضم غذا را آسانتر می کند ، از این رو یکی از عوامل رشد محسوب شده لذا حیوانات نیاز به آن دارند . مصرف این ویتامین در طیور باعث پیشگیری از ریزش پرها در مرغان تخمگذار باعث افزایش تولید تخم مرغ ، جلوگیری از رسوب اسید اوریک در مفاصل و در مرغان مادر سبب افزایش باروری و کاهش تلفات جنینی می شود .کمبود این ویتامین در دام ها با زبرشدن مو و فلس دارشدن پوست همراه بوده و در صورت طولانی شدن گزروفتالمی را به همراه خواهد داشت .
ویتامین D3 : این ویتامین به ویتامین خورشید معروف است زیرا تابش خورشید به پوست باعث ساخته شدن آن می شود. یکی از منابع مهم حاوی ویتامین D روغن ماهی می باشد و از لحاظ شیمیائی از کلسترول ساخته می شود. در گله های طیور که از آفتاب دور هستند ویتامین D یک ویتامین کاملا ضروری محسوب می شود و به شکل تجاری D2 و D3 برای تولید مکمل خوراک دام و طیور استفاده می شود. بهترین تاثیر این ویتامین افزایش در جذب کلسیم و فسفر و تقویت اسکلت بدن از طریق افزایش سرعت رشد استئوبلاست می باشد . لذا خاصیت ضد رکتیز، ضد راشیتیسم یا نرمی استخوان را دارد. گاوهای جوان کمبود آن علائمی همچون تورم زانوها ،مفصل خرگوشی و قوسی شدن پشت را دارد و در طیور علائمی همچون کاهش قابلیت جوجه درآوری، کاهش ضریب تبدیل، هیپوکلسیمی، هیپوفسفاتی، نرمی و ارتجاعی شدن استخوان ها و منقار، فلجی و عدم تعادل، انحنای ستون مهره ها، ضعیف شدن پاها، همچنین کاهش تولید تخم مرغ و کیفیت پوسته و بروز بیماری خستگی قفس را به دنبال دارد.
ویتامین E: ویتامین E ترکیبی محلول در الکل و حلال های چربی و غیرمحلول در آب است و در حرارت، نور ( بویژه نور ماوراء بنفش) و قلیاها ناپایدار بوده و متلاشی می شود. این ویتامین بعنوان یک آنتی اکسیدان بیولوژیک، تخریب رادیکال های آزاد را تقویت می کند. همچنین در سنتز اسید اسکوربیک، فعالیت در سوخت و ساز اسیدهای آمینه گوگرد دار، شرکت در ساختمان فسفو لیپدهای دیواره سلولها، شرکت در واکنش های عادی موجود در فسفوریلاسیون نقش مهمی دارد. استفاده از مکمل ویتامین E سبب بهبود کیفیت گوشت و تخم مرغ و همچنین سبب افزایش قدرت باروری، قدرت ایمنی و افزایش مقاومت در برابر بیماریها می شود. نرکیب تجاری ویتامین E به همراه سلنیوم به عنوان مکمل خوراک دام و طیور می تواند بسیار مفید باشد. ۳- مکمل اسیدهای چرب ضروری در خوراک دام و طیور:
اسیدهای چرب تاثیر شگفت انگیزی بر روی بهبود عملکرد تولید مثلی دارند و این تاثیرات بخصوص در اسیدهای چرب غیر اشباع نوع امگا-۳ و امگا-۶ ثابت شده است. این اسیدهای چرب توسط سلولهای بدنی ساخته نمی شوند و حتما بایستی از طریق خوراک تامین گردند. مهمترین اسیدهای چرب امگا- ۳ شامل: لینولئیک اسید، ایکوساپنتانوئیک اسید و دوکوکساهگزانوئیک اسید می باشند. اسیدهای چرب امگا-۶ شامل : لینولئیک اسید و آراشیدونیک اسید هستند .
اسیدهای چرب غیر اشباع مهمترین چربی هایی هستند که باعث تامین انرژی؛ اسیدهای چرب و ویتامینهای محلول در چربی برای حیوانات می گردند. اسیدهای چرب فرار چند زنجیره ای مانند ایزوبوتیریک، ۲-متیل بوتیریک و اسیدهای ایزووالریک در زمان تخمیر طبیعی خوراک در شکمبه به میزان ۵ درصد از کل اسیدهای چرب فرار(TVFA) تولید می شوند.
اسیدهای چرب فرار بعنوان مواد مغذی ضروری و عوامل رشد برای بسیاری از باکتری های سلولولیتیک محسوب می شوند.
در آزمایشی برروی گوساله های پرواری آمیخته، نمک های سدیم اسید ایزوبوتیریک به میزان ۰٫۷۵ درصد به جیره ای که بر پایه کاه گندم و حاوی ۱۰ درصد پروتئین خام بود افزوده شد. در این آزمایش افزایش غلظت اسیدهای چرب فرار کل، کاهش نیتروژن آمونیاکی ،افزایش هضم مواد مغذی، افزایش تعادل نیتروژن و بهبود عملکرد رشد حاصل شد. اخیرا در آزمایش های دیگری با افزودن ایزووالرات و ۲-متیل بوتیرات به میزان ۱۶٫۸ گرم در روز به جیره های نگهداری کم پروتئین نتایج مثبتی در افزایش هضم سلولز و همی سلولز و کاهش تولید متان به دست آمد که ثابت می کند این ترکیبات باعث تخمیر بهتر در شکمبه و در نتیجه هضم بهتر در نشخوارکنندگان می شوند.۴-مکمل اسیدآمینه های صنعتی در خوراک دام و طیور:
پروتئین ها از اجزای حیاتی خوراک دام و طیور هستند و شامل ۲۰ اسیدآمینه می باشند که ۱۰ مورد از آنها ضروری می باشند یعنی نمی توانند از سایر اسیدهای آمینه در طی سوخت و ساز در بدن تولید گردند. اسیدآمینه های ضروری شامل آرژینین، لیزین، هیستیدین، لوسینا ایزولوسین، والین، متیونین، ترئونین، تریپتوفان، فنیل آلانین می باشند. لیزین، متیونین و ترئونین در میان اسیدهای آمینه به شکل مکمل خوراک دام و طیور و معمولا به صورت بلوری(crystalline) به جیره افزوده می شوند. با افزودن این اسیدهای آمینه ضروری تا حدودی میتوان پروتئین قابل متابولیسم را بالا برد و سبب کاهش دفع نیتروژن به محیط زیست شد. در آزمایشی تغذیه گوساله های آمیخته طی یک دوره تغذیه ۹۰ روزه با ۲ گرم مکمل متیونین محافظت شده (حاوی ۰٫۷۸ گرم متیونین خالص) و ۱۷ گرم لیزین محافظت شده (حاوی ۳٫۷۰ گرم لیزین خالص) باعث هضم پروتئین بالاتر، تعادل نیتروژن و در نتیجه بهبود میزان رشد نسبت به گروه شاهد شد. در آزمایشی برروی گاوهای شیری آمیخته، ۵ گرم مکمل متیونین محافظت شده و ۲۰ گرم لیزین محافظت شده باعث افزایش تولید شیر به میزان ۲ کیلوگرم در روز شد. لیزین: این اسدآمینه در منابع پروتئین حیوانی و کنجاله سویا به اندازه کافی وجود دارد ولی در دانه غلات میزان آن کم است. لیزین صنعتی به روش تخمیر توسط میکروارگانیسم ها روی مواد اولیه ای مانند قند، ملاس، فراورده های سرشار از نشاسته و مواد حاصل از هیدرولیز آنها تولید می گردد. شکل ایزومری L بهتر از D قابل استفاده است. ال لیزین مونوهیدروکلرید و ال لیزین سولفاته و به صورت مایع و پودری موجود است. متیونین: معمولا در خوراک دام و طیور یک اسید آمینه محدود کننده است. متیونین مهمترین اسیدآمینه محدودکننده در تغذیه جوجه های گوشتی با جیره های بر پایه ذرت و سویا است. میزان این اسیدآمینه در پروتئین های حیوانی زیاد ولی در پروتئین های گیاهی مثل کنجاله سویا کم است. متیونین پیشساز اسیدآمینه سیستئین است وجزئی از گلوتاتیون می باشد. این اسید آمینه به روش شیمیایی و با استفاده از پروپیلن، متیل مرکاپان، متان و آمونیاک به عنوان مکمل خوراک دام و طیور تولید می شود. ترئونین: این اسیدآمینه در منابع پروتئینی حیوانی بیشتر از منابع گیاهی وجود دارد و جزئی از آنزیمهای گوارشی و سیستم ایمنی است ونقش مهمی مهمی در متابولیسم انرژی و سنتز گلیسین دارد. فرم L ترئونین از نظر بیولوژیکی بهتر از فرم D است و در تولید مکمل خوراک دام و طیور بیشتر کاربرد دارد.تریپتوفان: نقش عمده این اسیدآمینه در واکنش های انتقال عصبی، متلاشی کننده رادیکال های آزاد، نقش آنتی اکسیدانی و افزایش ایمنی بدن می باشد. این اسید آمینه علاوه بر نقش در واکنش های متابولیسمی باعث تحریک اشتها می شود. کنجاله سویا از نظر تریپتوفان غنی و ذرت، پودرگوشت و استخوان بسیار فقیر است. ترکیب تجاری ال تریپتوفان به صورت مکمل خوراک دام و طیور قابلیت جذب بالایی در بدن حیوانات دارد.نتیجه گیری در رابطه با مکمل خوراک دام و طیور:
استفاده از مکمل خوراک دام و طیور معمولا به منظور تامین کمبود های تغذیه ای حیوانات صورت می گیرد. مکمل ها حجم کمی در جیره اشغال می کنند ولی تراکم مواد مغذی در آنها بسیار بالا است. شاید یکی از چالش های تولید کنندگان در صنعت دام، طیور و آبزیان، تشخیص کیفیت مکمل های مورد استفاده باشد زیرا بر عکس سایر نهاده ها، کیفیت مکمل ها را از روی ظاهرشان نمیتوان تشخیص داد. تهیه مکمل ها باید با استفاده از تکنولوژی روز و مواد اولیه با کیفیت صورت گیرد. روش های غیر استاندارد منجر به افت تولید دامها و هدر رفتن منابع خواهد شد..
جهت سفارش و یا مشاوره خرید با شماره 42930-013 تماس حاصل فرمائید
566 بازدید
