بهترین تغذیه فصول سرد برای دام های زنده چیست؟

بهترین تغذیه فصول سرد برای دام های زنده چیست؟

تغذیه دام در فصول سرد چگونه باید باشد؟

مواد مغذی برای دام

• آب
• پروتئین ها
• قند ها (کربوهیدرات)
• چربی ها ( لیپید ها)
  
• مواد معدنی
• ویتامین ها

هر یک از این مواد مغذی در بالا تنها بخشی از یک ماده ی غذایی را تشکیل می دهند یکی ممکن است پروتئین ها در یک ماده ی غذایی وجود داشته باشد ولی هیچ گونه چربی در همان ماده ی غذایی وجود نداشته باشد . در تغذیه دام در فصول سرد سال می بایست به این موضوع نیز توجه شود و باید در مورد ارزش غذایی هر ماده ای که قرار است موجب تامین غذایی دام شود اطلاعاتی کسب کرد. به بررسی اثرات تغذیه مناسب در پرورش دام می پردازیم:
1. آب
آب در دسترس ترین ماده ی غذایی و مهم ترین آن هاست. میزان آب مورد نیاز برای هر دام با توجه به سن و جنس دام متفاوت است . تامین آب در فصول سرد مشکلی ندارد فقط باید دقت داشت که از آب یخ ( منظور آب صفر درجه یا به پایین) جهت تامین آب دام استفاده نشود.
دام ها آب مورد نیاز بدن خود را به دو روش متفاوت می توانند تامین کنند:

• نوشیدن آب آشامیدنی
• استفاده از آب موجود در خوراک سبز
• از آنجایی که در فصول سرد دام از گیاهان سرسبز نمی تواند استفاده کند بهتر است که مقدار مناسبی از آب آشامیدنی در اختیار دام قرارداده شود.

دسته بندی خوراک دام

• خانواده ی بقولات (لگومینوز): گیاهان این خانواده عبارت اند از یونجه ، شبدر و اسپرس که هر یک مواد معدنی خاص خود را دارد و هر یک از آن ها نیاز است که در مقدار های منظم به دام ها خورانده شوند.
• یونجه : مهم ترین گیاه این خانواده گیاه یونجه است . ارزش غذایی و مواد مغذی این گیاه در مقایسه با سایر علوفه های دامی بسیار زیاد است . آنچه که در مورد مصرف یونجه برای دام بدانید این است که ارزش غذایی برگ های گیاه یونجه بیشتر از ساقه آن است پس سعی کنید یونجه ها با کیفیت برای دام های خود تهیه کنید که برگ های زیادی داشته باشند . از خریداری یونجه های خشک گل کرده برای دام های خود خودداری کنید چرا که گیاه یونجه بعد از گل مقدار زیادی از مواد مغذی خود را از دست می دهد و ارزش غذایی آن کاهش میابد . جهت تغذیه دام در فصول سرد از یونجه های خشک شده استفاده می شود که ارزش غذایی پایین تری نسبت به یونجه تازه دارد .

• شبدر: یکی دیگر از گیاهان این خانواده گیاه متنوع شبدر است . این گیاه به سه نوع شبدر سفید ، شبدر قرمز و شبدر مصری تقسیم می شود . گیاه شبدر در دومین رده در خانواده ی بقولات است و میزان فسفر در این گیاه بیشتر از یونجه است . این علوفه نیز در فصل زمستان به صورت خشک استفاده می شود .
• اسپرس: این گیاه در مناطقی که رشد شبدر یا یونجه در آن موفقیت آمیز نیست خوب رشد می کند. ارزش غذایی و میزان مواد مغذی در این گیاه نیز مانند یونجه است ولی تنها برتری که مزیتی که یونجه نسبت به اسپری دارد این است که گیاه یونجه حاوی مقدار بیشتری پروتئین قابل هضم است.
• خانواده غلات (گرامینه): خانواده ی غلات که تامین کننده بخشی از نیاز های دام نسبت به مواد مغذی هستند عبارت اند از ذرت ، جو ، سبوس گندم ، تفاله ی چغندر قند ، ملاس چغندر قند ، کنجاله تخم پنبه و کنجاله سویا .
• ذرت: دانه ی ذرت یکی از دانه های این خانواده است که سرشار از نشاسته است و به عنوان ماده ی انرژی زا برای دام بکار می رود . دانه ی ذرت از سری مواد غذایی است که هیچ مشکلی برای دام ایجاد نمی کند چرا که به راحتی هضم می شود . این دانه حاوی پروتئین ، فسفر ، چربی ، فیبر و کلسیم است .

• جو: دانه ی جو از نظر میزان استفاده نسبت به دانه های دیگر متداول تر است . این دانه ی خوش خوراک اگر قبل از مصرف دام غلطک زده شود و یا در آب داغ مقداری کمی خیس بخورد راحت تر توسط دام هضم می شود . این دانه نیز حاوی درصدی از پروتئین و فیبر است.
• سبوس گندم: ارزش غذایی سبوس گندم از لحاظ میزان پروتئین بیش تر از دانه ی ذرت و کمتر سویا است . این ماده از لحاظ کلسیم فقیر و از لحاظ فسفر غنی نسبت به دانه ی ذرت است .
• تفاله چغندر قند: این ماده غذایی ارزان حاوی مقدار بسیار زیادی از مواد قندی است . نسبت ماده مغذی کلسیم در این ماده بیشتر از فسفر آن است . تفاله ی چغندر اغلب به صورت خشک مصرف می شود و برای فصول سرد بسیار مناسب است . قبل از مصرف چغندر قند خشک شده بهتر است آن  را با مقدار مناسبی آب نسبت به میزان مقدار چغندر مخلوط کنید تا نرم شود.
• ملاس چغندر قند: ملاس چغندر قند نوعی ماده ی غلیظ قندی می باشد که از مواد پسمانده ی چغندر قند از توسط کارخانه های قند تولید می شود . این ماده نوعی ماده ی انرژی ست که مصرف بیش از حد آن توصیه نمی شود .
• کنجاله تخم پنبه: این ماده سرشار از ماده ی مغذی پروتئین است . چربی آن کمتر از کنجاله ی سویاست به همین خاطر کنجاله ی سویا نسبت به کنجاله تخم پنبه ترجیح داده می شود . کنجاله ی پینه ماده ی خوراکی مناسب برای حفظ چربی شیر در دام های شیرده است .
• کنجاله سویا: کنجاله سویا حاوی مقداری زیادی پروتئین و مقداری متوسطی از چربی ، کلسیم و فسفر است . در تغذیه دام در فصول سرد کنجاله ی سویا می تواند کمک بسیاری کند چرا که سرشار از پروئتین است و هزینه بردار نیست.
• مکمل های ویتامینه و معدنی دامی: نیاز دام به ویتامین ها بسیار کم است ولی برای حفظ سلامتی دام می بایستی به صورت دستی وارد چرخه ی غذایی دام شود . مکمل های ویتامینه معدنی جهت احقاق همین امر تولید می شوند.

تغذیه دام در فصول سرد با پسماند های صنعتی

انواع جیره بندی

• جیره ی نگهداری: این نوع جیره بندی نوعی از جیره بندی است که دام نه باعث افزایش وزن دام می شود و نه کاهش . در اصل این نوع جیره بندی صرفاً جهت حفظ سلامتی و سرزندگی دام است و تماماً نیاز های طبیعی دام را رفع می کند .
• جیره آبستنی: این جیره مخصوص دام های آبستن است که طبق دستورالعمل های مخصوص می بایست مخلوط و تهیه شود .
• جیره تولید: این جیره بندی به دلیل افزایش یا کاهش تولیدات دام مانند شیر ، گوشت و یا پشم تهیه می شود.
• كنسانتره ( خوراک متراکم): کنسانتره ها نوعی مکمل بوده و تماماً حاوی مواد مغذی لازم برای دام هستند . تهیه آن  ها نسبت به تهیه علوفه مقرون به صرفه اقتصادی است . گاهاً دامداران جهت رفع کمبود های غذایی همراه با استفاده علوفه مقداری کنسانتره نیز تهیه می کنند . جهت تغذیه دام در فصول سرد استفاده از کنسانتره حائز اهمیت است.

• دیگر مواد مورد نیاز دام: جای دادن سنگ نمک در چرخه ی غذایی دام بسیار مهم است چرا که باعث تسهیل کارکرد دستگاه گوارشی دام می شود . ماده اوره ماده ای ارزان قیمت است که می تواند جانشین پروتئین باشد . این ماده در دستگاه گوارشی دام به پروتئین تبدیل می شود.