پوسته برنج و موارد استفاده آن

پوسته برنج

پوسته برنج روکش روی دانه های برنج است. این ماده از مواد سخت، از جمله سیلیس و لیگنین تشکیل شده است تا از دانه در فصل های مختلف محافظت کند. از هر کیلوگرم برنج سفید آسیاب شده تقریباً ۰٫۲۸ کیلوگرم پوسته برنج به عنوان محصول جانبی استخراج می شود. پوسته برنج از مواد سختی از جمله سیلیس اوپالین و لیگنین تشکیل شده است و بدلیل داشتن فیبر غنی شده برای خوردن یا بلع سخت است و بیشتر برای انسان غیر قابل هضم می باشد. با این حال برخی از افراد فقیر در چین باستان نوعی شیرینی داشتند که از مخلوط پوسته برنج، سبزیجات و پودر سویا درست می شد و به عنوان بخشی از غذای روزانه برای برطرف کردن گرسنگی، به ویژه در دوره خشکسالی و زراعت استفاده می کردند. در سال ۱۸۸۵ دستگاه برقی مدرن برنج در برزیل اختراع شد که در طی مراحل فرز، پوسته ها از دانه های خام برنج خارج می شده اند. تفاوت اصلی بین پوسته و سبوس این است که پوسته برنج سخت و غیر شکننده است در حالی که سبوس، بذر شکسته ای است که برداشته می شود. علاوه بر این، به طور کلی پوسته هیچ ارزش غذایی ندارد در حالی که سبوس سرشار از فیبر غذایی، اسیدهای چرب ضروری، نشاسته، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی رژیم است. پوسته و سبوس دو لایه محافظ بیرونی در غلات، به ویژه در غلات برنج هستند که طی فرآیند جمع آوری برنج حذف می شوند.

 
محصولات متداول از پوسته برنج عبارتند از:

 
1. پوسته برنج برای گلخانه

 یکی از کاربردهای مهم این محصول برای مصارف گلخانه ها است این محصول باعث زهکشی مناسب حاک شده در عین حال بسیار سبک بوده و حاوی مواد مغذی بسیار زیادی برای خاک می باشند. این پوسته زمانی که در درون خاک قرار می گیرند با دریافت رطوبت خاک مواد مغذی خود را وارد خاک می کنند و باعص رشد و تقویت گیاهان می شوند.

امروزه از این محصول در گلخانه ها نیز استفاده می گردد و کاربرد بسیار زیادی برای کشت و کار گلخانه ای دارد

پوسته برنج به دلیل خواص  مغذی برای خاک در گلخانه ها باعث رشد و نمو گیاهان می گردد.

همچنین به دلیل خواص هندسی ظاهری باعث زه کشی هرچه بیشتر و سبکی خاک می گردد که خود باعث رسیدن مواد لازم برای رشد گیاهان گلخانه ای می گردد.

این محصول خود دارای مواد انرژی زا و مقوی برای گیاهان است و هنگامی که در خاک ریخته می شود ، رطوبت موجود در خاک باعث آزاد شدن این مواد می شود.

با اضافه نمودن درصد مشخصی از پوسته برنج به خاک گلدان باعث می شود گلدان سبکتر شده زیرا که به همان میزان سبوس برنج با وزن کم خاک از گلدان کاسته می شود ، برای گیاهان آپارتمانی تا ۳۰ درصد از کل خاک موجود پیشنهاد می گردد با پوسته برنج جایگزین گردد.
بسیاری از گیاهانی که دارای گلدان های بزرگ هستند و در فضاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند به دلیل فضای بزرگ گلدان و انباشت مقدار زیادی خاک راه تنفس بر گیاه بسته شده و اصطلاحا گیاه دچار خفگی می گردد و همچنین ریشه های گیاه در اثر رشد از سوراخ کف گلدان خارج می گردد که در هنگام جابجایی باعث آسیب رساندن به گیاه می گردد .
استفاده از پوسته برنج بدون اضافه نمودن خاک به آن به میزان ۳ تا ۸  سانتیمتر در کف گلدان های بزرگ باعث می شود زمانی که ریشه گیاه به کف گلدان که حاوی پوسته برنج می باشد برسد تغییر مسیر داده و از آن عبور ننماید.

2. سوخت جامد و انرژی

پوسته برنج بیشتر برای تولید انرژی از قبیل احتراق و گاز زدایی استفاده می شود. احتراق فرایند سوزاندن کربن موجود در پوسته برنج است که گاز CO ۲ را منتشر می کند و نهایت انرژی گرمایی ایجاد می کند. یکی از کارآمدترین کاربردهای پوسته برنج، احتراق مستقیم آن بدون نیاز به مبدل حرارتی یا کوره برای تولید گرما است. گاز زدایی فرآیند تبدیل پوسته برنج به سنتز گاز (syngas) با مقدار کنترل شده هوا است. از سنتز گاز ها می توان به عنوان سوخت برای خشک کردن و پخت و پز یا در سیستم تولید و برای تولید برق استفاده کرد. پوسته های برنج به طور عمده در دیگهای صنعتی به عنوان جایگزینی برای سوخت های فسیلی استفاده می شوند. خاکستر پوسته برنج پس از احتراق، به عنوان یک افزودنی در سیمان و فولاد استفاده می شود. با این حال تنها مقادیر کمی از تولید پوسته برنج برای چنین مواردی استفاده می شود.
در طول آسیاب برنج پوسته برنج تولید می شود و خشک شده آن توسط کارخانه ها جمع آوری می شود. وزن مخصوص و غیر فشرده پوسته برنج حدود ۱۰۰ کیلوگرم است. ویژگی پوسته برنج در مقایسه با سایر سوخت های جامد، در این است که میزان بالای سیلیس آن باعث شده نسبت به چوب و ذغال سنگ بهتر عمل کند. در حالی که کربن ثابت بسیار کمتری از زغال سنگ دارد اما مقدار خاکستر موجود در پوسته برنج بسیار بیشتر از چوب و زغال سنگ است و این امر باعث ایجاد انرژی بیشتری می شود.

 
3. پوسته برنج برای مرغداری

یکی از موارد پر کاربرد  پوسته برنج جهت استفاده در بستر مرغداری ها می باشد و همچنین از پوسته فرآوری شده جهت خوراک دام و طیور نیز می توان استفاده نمود. در مرغداری ها به دلیل شرایط خاص نگهداری جوجه ها و جلوگیری از سرایت بیماری های مختلف به آن ها بایستی فضای محیطی به گونه ای طراحی گردد که حتی المقدور رطوبتی که در اثر فضولات مرغ و سایر موارد ایجاد می گردد خشک شده و باعث سرایت بیماری و از بین رفتن جوجه ها نشود. برای این منظور از آن به عنوان پوشال در بستر مرغداری ها استفاده می گردد و به دلیل اینکه پوسته برنج رطوبت موجود در محیط را جذب خود کرده و سریع خشک می شود از بروز بیماری های مختلف به جوجه ها جلوگیری شده و همچنین استفاده از این محصول در بستر مرغداری ها باعث می گردد از وارد آمدن ضربه به پای جوجه ها جلوگیری شود ، و همچنین در فصول سرما به عنوان یک عایق حرارتی در محیط عمل کرده و در انرژی محیط صرفه جویی می شود.

 همچنین به دلیل اینکه این محصول بسیار نرم و سبک بوده و همچنین پس از جذب رطوبت خیلی سریع خشک می گردد نسبت به سایر محصولات مشابه برای مرغداری ها بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه می باشد. برای تهیه پوسته برنج توصیه می گردد از مکان هایی تهیه گردد که در فر های مخصوص شالیکوبی کاملا خشک شده باشند و کاملا رطوبت موجود در بین پوسته برنج از بین رفته باشد تا بطور کامل خصیصه جذب رطوبت خود را دارا باشند.

 
4. کاربرد پوسته برنج در زهکشی لوله های آبی زیرزمینی
امروزه با توجه به تحقیقات به عمل آمده در امر زهکشی منابع آبی و همچنین با رشد جمعیت و نیاز روز افزون شهر سازی ، استفاده از منابع آبی و لوله کشی زیر زمینی مورد توجه قرار دارد.
همانطور که می دانید برای زهکشی لوله های آبی زیر زمینی از مخلوط شن و ماسه استفاده می گردد که به دلیل هزینه های بالای حمل و نقل خصوصا در مناطقی که در تامین شن و ماسه از معادن بعد مسافت مد نظر باشد پیشنهاد می گردد از پوسته برنج به دلیل وزن کم و سبکی و حمل راحت و  همچنین هزینه بسیار مقرون به صرفه تر استفاده گردد. پوسته برنج می تواند در زهکشی لوله های زیر زمینی به جای شن و ماسه مورد استفاده قرار گیرد ، زیرا که همانند شن و ماسه دارای خصوصیات هدایت هیدرولیکی بسیار بالا حتی در تراکم های زیاد می باشد و همچنین در قیاس با شن و ماسه دارای کارکرد فیلتری بهتری می باشد.

بنابراین نتیجه می گیریم با توجه به هزینه های بالای شن و ماسه و حمل ونقل آن بهتر است پوسته برنج جایگزین شن وماسه در زهکشی لوله های آبی زیر زمینی گردد ، به خصوص در مناطق شمالی کشور به دلیل شالیکاری های فراوان برنج ، پوسته برنج به وفور یافت می شود. در پایان امیدواریم مقاله فوق مورد توجه شما قرار گرفته باشد و به کمک آن توانسته باشید اطلاعاتی هر چند کوچک در زمینه استفاده از این محصول بدست آورده باشید.
.