فروش کنجاله ی کلزا

 بررسی گیاه کلزا از بعد گیاه شناسی

کلزا (brassica napus) به عنوان یکی از گیاهان دانه روغنی مهم در مناطق معتدله دارای طیف نسبتاً وسیعی از سازگاری اقلیمی است.

دانه کلزا دارای ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن، ۱۸ تا ۲۴ درصد پروتئین و ۱۲ تا ۲۰ درصد پوست است. کلزاهایی که از آنها روغن استخراج می‌شود را کانولا می‌نامند.

روغن کلزا به دلیل حضور اسیدهای چرب اشباع نشده و فاقد کلسترول از کیفیت تغذیه ای بالایی برخوردار است و بین ارقام و در شرایط مختلف تنوع زیادی در ترکیب اسیدهای چرب آن مشاهده می شود برخی از انواع کلزا که در گروه کانولا قرار دارند دارای کمتر از ۳۰ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله بوده و روغن دانه آنها دارای مقدار زیادی اسیدهای چرب غیر اشباع و حدود ۲ درصد یا کمتر دارای اسید اروسیک می باشند و روغن آنها به صورت خوراکی مصرف می شود.

 تاریخچه کلزا :

به علت میزان روغن موجود در دانه های گیاه کلزا، این گیاه برای سده های پی در پی کشت می شود. محل رویش این گیاه در ابتدا در کرانه ی شرقی دریای مدیترانه بوده است گرچه استفاده از آن سابقه ای بسیار طولانی دارد. شواهدی موجود است که این گیاه و روغن آن، در 2000 سال پیش از میلاد مسیح در هند استفاده می شده است. در اروپای میانه این گیاه از قرن چهاردهم کشت میشود. از قرن هفدهم میلادی، این گیاه در مقیاس های بزرگ در اروپا کشت میشود.

کشت کلزا:

کمبود عناصر کم مصرف در داخل خاک عملکرد عناصر پر مصرف را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب کاهش عملکرد گیاهان می‌گردد . بیشترین نیاز به مواد غذایی در کلزا از شروع رشد گیاه در بهار تا زمان گل‌دهی است .

بعضی عناصر غذایی کم مصرف همانند روی وآهن برای رشد گیاه ضروری هستند و در فرایندهای فیزیولوژیکی مانند فتوسنتز، تولید هورمون‌های رشد و تشکیل کلروفیل گیاهی دخالت دارند و کمبود آنها می‌تواند موجب عدم توازن عناصر غذایی در گیاه و نهایتاً کاهش کمیت و کیفیت محصول می شود. در شرایطی که خاک زراعی دارای کمبود عناصر ریز مغذی و سطح خاک خشک باشد، باید از محلول‌پاشی برگی این عناصر در گیاه کلزا در اوایل دوران رشد رویشی گیاه استفاده نمود که سبب افزایش عملکرد دانه و درصد روغن می‌شود . روی باعث افزایش تعداد خورجین در بوته، عملکرد دانه و درصد روغن می‌گردد.

آهن نیز یکی دیگر از عناصر ضروری برای رشد گیاهان است که در شرایط کمبود آن، تعداد رنگدانه‌های فتوسنتز کننده و مقدار کلروفیل برگ‌ها کاهش می‌یابد در این صورت کاهش وزن هزار دانه را شاهد خواهیم بود.با افزایش PH غلظت آهن در ریشه افزایش یافته ولی برگ‌ها زردی کمبود آهن را نشان می‌دهند و به این نتیجه رسیدند که نیترات‌ها در خاک‌های آهکی باعث عدم جذب آهن و مس می‌گردند.[۱۱] اهمیت وجود روی در مناطق مریستمی به علت کارایی آن در تولید هورمون اکسین در کلزا باعث افزایش شاخه بندی می‌شود .

به دلیل PH قلیایی خاک‌ها مصرف خاکی روی، باعث می‌گردد که روی با مواد آلی خاک ترکیب شده ومجموعه‌هایی از روی را تشکیل دهد که ممکن است برخی از آنها غیرقابل انحلال باشند. ( سالار دینی و همکاران ۱۳۶۷) گیاه کلزا نیاز نسبتاً زیادی به نیتروژن دارد، ولی عکس‌العمل آن به کود بستگی به شرایط محیطی از جمله شرایط آب و هوایی منطقه، نوع خاک، رطوبت خاک و هم‌چنین ژنوتیپ دارد. عملکرد مطلوب کلزا در شرایط مصرف ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شده است. مصرف سولفات آمونیوم به همراه اوره به دلیل حلال بودن آن در آب از طریق ریختن آن بر روی برگ‌ها تا قبل از گل‌دهی بسیار مناسب است.

از آنجائی‌که سولفات آمونیوم در تامین گوگرد مورد نیاز کلزا که یکی از عناصر موثر در عملکرد کلزا است می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. کمبود آب می‌تواند اثری سوء بر عملکرد کلزا بگذارد، ولی این اثر به ژنوتیپ و مرحله نمو گیاه بستگی دارد. اعمال تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژیکی گیاه کلزا اثرات متفاوتی در میزان روغن و پروتئین آن دارد و برخورد مرحله تنش خشکی با مرحله زایشی گیاه موجب کاهش عملکرد می‌گردد . در یک محیط پرباران، آبیاری کلزا، تعداد غلاف را در اثر طولانی کردن دوره گل‌دهی و تعداد دانه در غلاف را در اثر ایجاد سطح برگ بالاتر در زمان گل‌دهی افزایش می دهد که حساس‌ترین زمان برای آبیاری کلزا، مرحله گل‌دهی و اوایل غلاف بندی می‌باشد.

آفات و بیماریهای کلزا

کلزا نیز مانند سایر گیاهان دیگر مورد حمله، خسارت آفات و بیماریهای مختلفی قرار می‌گیرد که شدت و ضعف آن ‌ها در مناطق مختلف متفاوت است.

 استفاده از كنجاله كلزا در جيره مرغان تخمگذار

صادق كريم زاده - عضو هيئت علمي گروه علوم دامي مؤسسه آموزش عالي رودكي تنكابن

كلزا يكي از دانه هاي روغني است كه از اعضاء خانواده كروسيفرا ( cruciferae ) و جنس براسيكا ( brassica ) مي باشد . اين دانه مخصوص مناطق معتدل و سردسير بوده كه امروزه در اكثر نقاط دنيا در سطح وسيع كشت مي شود .
گياه كلزا داراي گلهاي زرد رنگ و غلاف و ساقه مي باشد كه در داخل هر غلاف 15 – 40 عدد دانه كوچك و گرد به قطر 1 – 2 ميلي متر وجود دارد .
كنجاله حاصل از روغن كشي دانه روغني كلزا به طور متوسط 35% پروتئين دارد كه به ميزان وسيعي مي تواند به عنوان مكمل پروتئيني در تغذيه دام و طيور مورد استفاده قرار گيرد . همچنين از نظر اسيدهاي آمينه گوگرددار ( سيستئين ، سيستين ، متيونين ) و ويتامين ها غني مي باشد .
امروزه در دنيا از كنجاله كلزا به عنوان مكمل پروتئيني در جيره غذايي مرغان تخمگذار استفاده مي شود . مطالعات متعددي در مورد اثر كنجاله كلزا در توليد تخم مرغ و پارامترهاي مربوط به سيكل تخمگذاري انجام شده است كه نشان داده است استفاده زياد از كنجاله كلزا بر تعداد تخم مرغ اثري ندارد .
هنگامي كه كنجاله كلزا به جيره مرغان تخمگذار افزوده مي شود اندكي كاهش در ميزان خوراك مصرفي و اندازه تخم مرغ ديده مي شود . همچنين اثر افزودن كنجاله كلزا بر ميزان خوراك مصرفي و اندازه تخم مرغ در يك دوره كوتاه مدت در مرغان تخمگذار جوان مطاله شده است ( 1998 ) . نتايج حاصل نشان مي دهد كه اندازه تخم مرغ در اثر كاهش انرژي مصرفي كاهش يافته است . علت كاهش خوراك مصرفي مشخص نشده است اما وجود اسيد فيتيك در كنجاله كلزا مي تواند قابليت دسترسي كلسيم و غذاي مصرفي را كاهش دهد .
مطالعات جديد ( 2003 ) نشان مي دهد كه حداكثر 10% كنجاله كلزا اصلاح شده ( كانولا ) كه مقادير گلوكوزينات آن پايين است مي تواند به عنوان مكمل پروتئيني در جيره مرغان تخمگذار با تخم مرغ پوسته سفيد بدون اثرات سوء مورد استفاده قرار گيرد . كنجاله كلزا حاوي 8/1 ـ 6/0 % سيناپين است كه در بدن مرغان تخمگذار تبديل به تري متيل آمين مي شود . مرغان تخمگذار پوسته قهوه اي آنزيم تري متيل آمين اكسيداز كمتري نسبت به مرغان تخمگذار پوسته سفيد توليد مي كنند و در بدن آنها مقادير زيادي تري متيل آمين متابوليسم نمي شود و در درون زرده قرار مي گيرد و موجب طعم ماهي در تخم مرغ مي شود .
بنابراين متخصصين تغذيه حداكثر 5% كنجاله كلزا اصلاح شده ( كانولا) را به عنوان مكمل پروتئيني در جيره مرغان تخمگذار پوسته قهوه اي توصيه مي كنند.

 بررسي ميزان و زمان مصرف كنجاله كلزا در جيره طيور گوشتي و تاثير آن بر عملكرد توليدي و اقتصادي
نيك نفس فريدون,تقي زاده وحيد,ابراهيمي حميدرضا,احمديان فرهنگ

آزمايشي براي تعيين بهترين سطح و زمان استفاده از كنجاله كلزا در جيره جوجه هاي گوشتي انجام شده است كه طي آن، اثرات سه سطح مختلف كنجاله كلزا (5 ،10 و %15 ) و سه زمان مختلف استفاده از آن در جيره (كل دوره، دوره هاي رشد و پاياني، دوره پاياني) تحت يك آزمايش فاكتوريل 3×3 همراه با تيمار شاهد (10 تيمار) در قالب طرح بلوك كاملا تصادفي بر عملكرد توليدي و اقتصادي جوجه هاي گوشتي مورد بررسي قرارگرفت. تعداد 1400 قطعه جوجه خروس يك روزه از سويه راس 308 به 10 تيمار آزمايشي، كه هر تيمار شامل 4 تكرار و 35 قطعه در هر تكرار بود، اختصاص يافتند. نتايج اين آزمايش نشان داد كه استفاده از كنجاله كلزا در جيره باعث كاهش معني دار وزن بدن حاصله شد (P<0.01). همچنين اثر آن بر ضريب تبديل غذايي معني دار شد (P<0.05) ولي خوراك مصرفي تحت تاثير سطوح مختلف كنجاله كلزا قرار نگرفت (P>0.05). با افزايش مدت زمان استفاده از كنجاله كلزا در جيره، وزن بدن حاصله و ضريب تبديل غذايي افت معني داري كردند (P<0.01) ولي خوراك مصرفي تحت تاثير قرار نگرفت (P>0.05). اثر متقابل بين كنجاله كلزا و زمان استفاده، بر خوراك مصرفي، وزن بدن، ضريب تبديل غذايي و كارايي توليد معني دار نبود (P>0.05). درصد تلفات تحت تاثير هيچكدام از اثرات اصلي و متقابل قرار نگرفت (P>0.05). با افزايش سطح كنجاله كلزا و افزايش مدت زمان استفاده از آن در جيره، كارايي توليد كاهش معني داري يافت (P<0.01) درحالي كه اثر متقابل بين آنها بر اين صفت معني دار نشد (P<0.05). با افزايش مدت زمان استفاده از كنجاله كلزا، هزينه خوراك به ازاي هر كيلوگرم وزن زنده، افزايش معني داري يافت (P<0.01) در حالي كه اثر اصلي كنجاله كلزا و اثر متقابل بر اين صفت معني دار نشد (P>0.05). نتيجه نهايي نشان داد كه استفاده از كنجاله كلزا به ميزان %5 در جيره دوره پاياني منجر به بهترين عملكرد توليدي و اقتصادي مي شود، هر چند سطوح 10 و %15 نيز از لحاظ اقتصادي در جيره دوره پاياني تا حدودي قابل توجيه هستند..