کاربرد سبوس برنج برای دام

در بیش از ۷۵ کشور در جهان ، از برنج به عنوان یک ماده ی غذایی مهم یاد می شود . همراه برنج دو فراورده ی جانبی تولید ‏می شود که یکی سبوس برنج و دیگری ساقه ی آن است . سبوس برنج که همان پوسته ی خارجی مغز برنج است کاربردهای ‏گوناگونی دارد . چنان که آسیاب شده آن به عنوان کود برای شالیزارها مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین به عنوان خوراک ‏دام از این فراورده استفاده می شود‏‎

ترکیب و خواص فیزیکی
سبوس برنج دارای سلولوز ، لیگنین ، پنتوسان و اندکی پروتئین است که ویتامین ها به مقدار ناچیز آن را همراهی می کنند . ‏همچنین رطوبت و خاکستر - که بیشتر ترکیب آن را سیلیس تشکیل می دهد - از جمله اجزای دیگر این فراورده به شمار می رود ‏‏. درصد هر یک از اجزای یاد شده در سبوس ، به شرایط آب و هوا و نوع منطقه ی کشت برنج بستگی دارد‏‎ .‎
معمولا ً از هر ۱۰۰ کیلوگرم برنج برداشت شده از شالیزار ، ۱۶ تا ۲۵ کیلوگرم آن را سبوس تشکیل می دهد . فضای مورد نیاز ‏برای نگهداری سبوس ۸ برابر فضایی است که برنج آسیاب نشده اشغال می کند . طول سبوس آسیاب نشده ۲ تا ۴ برابر پهنای آن ‏بوده ، چگالی آن حدود‏‎ g / cm‏۳‏‎ ‎‏۷۵%‏‎ ‎است‎ .‎
این ماده به راحتی فشرده می شود و چگالی آن تا حدود ۲ تا ۵ برابر افزایش می یابد . رسانایی گرمایی سبوس آسیاب نشده‏‎ kcal ‎‎/ mh c ‎‏۰۴۸/۰‏‎ ‎بوده ، برای سبوس آسیاب شده به حدود‏‎ kcal / mh c ‎‏۰۵۸/۰‏‎ ‎می رسد . این اندازه ها با رسانایی گرمایی مواد ‏نارسانایی هم چون آزبست و چوب پنبه به خوبی برابری می کند‏‎ .‎
کاربرد ها‏
خوراک جانوران اهلی
در بسیاری از کشورها سبوس برنج به مصرف خوراک جانوران و پرندگان می رسد . از آنجا که گوارش این ماده دشوار است ، ‏آن را به مقدار کم به خوراک اصلی این جانداران می افزایند . به هر حال ، با استفاده از مواد قلیایی می توان مقدار لیگنین و ‏سیلین موجود در سبوس را کاهش داد تا گوارش آن برای جانداران آسان تر باشد . همچنین مخلوط شامل ۶۵%سبوس برنج و ‏‏۳۰% ساقه ی آن که گاه ذره های ریز برنج نیز در آن موجود است ، از مواد مقوی بیشتر نسبت به سبوس تنها برخوردار است ‏و به نظر می رسد خوراک مناسب تری برای دام ها و پرندگان باشد . به هر حال ، جهت کاربرد گسترده ی این مخلوط باید در ‏دراز مدت اثر سبوس بر مقدار شیر و رشد دام ها بررسی شود‏‎.