منبع تامین پروتئین در جیره غذایی دام طیور آبزیان (کنجاله تخم پنبه)

کنجاله تخم پنبه (Cottonseed Meal = CSM)

بر طبق شواهد تاریخی، روغن اولین بار از تخم پنبه استخراج گردید اما به علت عدم آگاهی از خواص کنجاله حاصل، تا اوایل سال ۱۹۰۰ میلادی از آن به عنوان کود استفاده می شد. بعضی از دامداران به این نتیجه رسیده بودند که کنجاله تخم پنبه موجب کوری و سقط جنین دامهای آبستن می شود اما بعدها ایستگاه های تحقیقاتی دریافتند که مصرف کنجاله تخم پنبه در یک جیره متعادل بسیار سودمند می باشد. مراحل تهیه کنجاله تخم پنبه عبارت است از:

۱- پاک کردن بذر

۲- پوست کنی بذر

۳- شکاف دادن مغز بذر

۴- استخراج روغن به یکی از روشهای حلال، مکانیکی یا مکانیکی و حلال

۵- آسیاب کردن تفاله باقی مانده و تهیه کنجاله تخم پنبه

میزان پروتئین خام در کنجاله تخم پنبه از ۲۲ درصد در کنجاله تخم پنبه با پوسته تا ۵۰ درصد در کنجاله تخم پنبه کاملا پوست گرفته متغیر است. همچنین محل جغرافیایی کشت پنبه بر روی پروتئین خام کنجاله تخم پنبه تولیدی تاثیر دارد. برای حیوانات تک معده ای، کنجاله تخم پنبه از لحظ اسید آمینه های لیزین و تریپتوفان و نیز ویتامینهای A ، D و کلسیم کمبود دارد اما این خوراک از نظر فسفر غنی بوده و نیز حاوی یک ماده سمی به نام گوسیپول (gossypol) می باشد که مقدار آن بر حسب نوع بذر و روش عمل آوری متغیر است.

در حال حاضر وقتی از کنجاله تخم پنبه به مقدار زیاد در جیره تک معده ایها استفاده می شود، باید به جیره مکمل آهن افزود تا آهن با گوسیپول باند شود و سمیت آنرا خنثی کند..