مکمل گاو شیری، بایدها و نبایدها

کریر یا پرکننده مکمل گاو شیری:

درابتدا مختصری راجع به کریر (پرکننده) در مکمل های گاو شیری و دیگر مکمل های دام می پردازیم. یک کریر مناسب در مکمل های گاو شیری و مکمل های دامی باید خصوصیات ذیل را دارا باشد :

    خاصیت جذب آب آن پائین باشد.
    بار میکروبی بسیار پائینی داشته باشد و عاری از کپک و مایکوتوکسین باشد
    همگن باشد و بتواند با سایر ترکیبات به صورت روان و مناسب ترکیب شود.
    به هم نچسبند و خیلی روان در مسیر های انتقال مواد حرکت کند (High Flow ability)
    ضمن داشتن خواص بالا ارزان هم باشد

ترکیب کریرهای مختلف میتواند در بدست آمدن میکس مناسب در مکمل گاو شیری نقش حیاتی بازی کند. برخی از بهترین کریر های مورد استفاده در مکمل های گاو شیری عبارتند از : کربنات کلسیم ، سپیولیت ، زئولیت ، سبوس برنج ، سبوس گندم ، غلاف بلال ذرت خشک و آرد شده. ( استفاده ار آرد ذرت به هیچ عنوان توصیه نمی شود و زبره ذرت که گاهی در پریمیکس ها استفاده می شود کاملا با آرد ذرت متفاوت است )

نکته بسیار مهم: استفاده از سبوس گندم هیچ برتری نسبت به سایر کریر ها ندارد و اگر سایر کریر ها مشخصات کریر خوب را داشته باشند می توانند به عنوان کریر در مکمل گاو شیری استفاده شوند. ( توجه داشته باشید در کریر به ارزش غذایی آن اهمیت نمی دهیم . حتی داشتن ارزش غذایی بالا به علت جذب حشرات و ایجاد شرایط مساعد برای فعالیت کپک ها و باکتری ها نامطلوب نیز می باشد.) در استفاده از کریر سبوس گندم و برنج و غلاف بلال ذرت خشک و آرد شده می بایست به بار میکروبی آن بسیار دقت نمود.
موننسین:

یکی از بهترین و موثرترین افزودنی های خوراک گاو شیری موننسین می باشد که در بازار ایران با برند های مختلف غالبا با خلوص ۱۰ درصد موجود می باشد. این ماده همانقدر که مفید است می تواند درصورت استفاده بیش از اندازه برای دام مضر (حتی کشنده) نیز باشد. برای گاو شیری برای هر راس در روز ۲ تا ۳ گرم از محصول ۱۰ درصد پیشنهاد می شود. همانطور که میدانید این مقدار بسیار کم است و مخلوط کردن آن بسیار دشوار می باشد. پس حتما توصیه می کنیم در مکمل گاو شیری و مکمل دامی این محصول گنجانده شود واز مصرف مستقیم در خوراک TMR خودداری نمائید.موننسین سبب افزایش شیر و کاهش چربی شیر می شود. به دامدارانی که چربی شیر گله آنها پائین است موننسین توصیه نمی شود.
توکسین بایندر:

بسیاری از توکسین بایندر ها حاوی مواد رسی (Clay) مانند آلمینیوم سیلیکات و غیره هستند. این مواد اگر درست فرآوری نشده باشند می توانند عناصر با بار یونی مثبت (کلسیم ، فسفر، منیزیم و به میزان کمتر روی ، مس و منگنز) را باند کنند. به همین جهت مخلوط کردن توکسین بایندرها و بنتونیت هایی که به عنوان توکسین بایندر استفاده می شوند (برخی از انواع بنتونیت و زئولیت فقط به عنوان پرکننده استفاده می شوند و قابلیت جذب مواد و حتی توکسین ها را ندارند) با مکمل گاو شیری توصیه نمی شوند.
کنسانتره های ۵ یا ۱۰ درصد گاو شیری:

به علت اقلام متنوع و زیاد مکمل گاو شیری و افزودنی های دیگر نظیر جوش شیرین، دی کلسیم فسفات، اکسید منیزیم، مخمر ها، مواد کیلاته، کولین و غیره برخی دامداران و پرورش دهنگان گاو شیری ترجیح می دهند از کنسانتره های ۵ یا ۱۰ درصد گاو شیری و یا دامی استفاده کنند. توصیه ما این است که این روش برای دامداران کوچک از نظر اقتصادی و کاربردی بسیار مناسب است اما برای دامداران متوسط و بزرگ بهتر است از مکمل سازی بخواهند افزودنی هایی نظیر کروم، مخمر، موننسین و سایر مواد که مقدار مصرف آنها کمتر از ۲۵ گرم / راس / روز است را در مکمل بگنجانند و برای مواد دیگر همچون جوش شیرین، اکسید منیزیم، توکسین بایندر، کولین و پیش سازهای گلوکز خودشان اقدام نمایند..